Một số điều cần lưu ý khi uống thuốc
Không nên tháo vỏ viên con nhộng để chia nhỏ liều. |
Nhiều người thường bẻ nhỏ hoặc nghiền nát viên thuốc, hay mở viên con nhộng lấy bột ra trước khi uống nhằm mục đích chia nhỏ liều cho dễ uống và để thuốc có tác dụng nhanh hơn. Điều này không chỉ ảnh hưởng xấu đến chất lượng điều trị mà còn có thể gây tai biến.
Kiểu uống thuốc trên rất hay được áp dụng cho người già và trẻ nhỏ, những người thường gặp khó khăn trong việc nuốt thuốc. Ngay một số nhân viên y tế cũng hướng dẫn bệnh nhân chia nhỏ viên thuốc để dùng liều nhỏ hơn theo yêu cầu điều trị. Họ không biết rằng, khi đến tay người sử dụng, thuốc đã được bào chế ở một dạng thích hợp như viên uống, siro, thuốc tiêm, thuốc mỡ... . Mỗi dạng thuốc có một cách sử dụng riêng, nếu làm sai có hại cho sức khỏe.
Thuốc viên
Có thể uống theo các cách sau:
- Uống cả viên với nước, tốt nhất là nước đun sôi để nguội.
- Hòa tan thuốc hoàn toàn trong nước và uống (đối với viên nén sủi bọt).
- Nhai nát trước khi uống (đối với viên khá lớn, thường là thuốc kháng axit trị viêm loét dạ dày).
- Ngậm hoặc đặt dưới lưỡi cho tan (một số thuốc trị đau thắt ngực).
Cũng có loại thuốc viên nén không được uống mà phải dùng ngoài, đó là viên nén phụ khoa, được đặt sâu vào âm đạo của phụ nữ sau khi nhúng ướt viên thuốc.
Thuốc bao tan ở ruột
Là dạng thuốc được bọc một lớp phim mỏng để không bị tan khi đến dạ dày, và chỉ tan rã, phóng thích hoạt chất khi đến ruột. Nhờ bao phim, thuốc không bị dịch vị ở dạ dày phân hủy và do đó không gây tổn hại niêm mạc dạ dày.
Thuốc bao tan ở ruột có thể ở dạng viên nén bao phim (như Aspirin pH8) hoặc viên nhộng chứa các vi hạt được bao (như Zymoplex).
Đối với dạng thuốc này, bệnh nhân không được nhai, bẻ nhỏ hoặc mở viên nang.
Thuốc có tác dụng kéo dài
Là dạng thuốc phóng thích hoạt chất liên tục theo tốc độ có kiểm soát trong thời gian dài (thường là 12 giờ). Thuốc được sản xuất dưới dạng viên nén được bao, viên nang chứa vi hạt được bao, hoặc viên nén là khung (matrix) không tan tẩm hoạt chất, có tác dụng phóng thích hoạt chất ra từ từ.
Tên thuốc loại này thường kèm với chữ Adalate LP, Procan SR, Adalat LA, nghĩa là "có tác dụng kéo dài" hoặc "tác dụng chậm".
Đối với dạng thuốc này, bệnh nhân cũng không được nhai, bẻ nhỏ hoặc mở viên nang mà phải uống cả viên. Do chứa liều cao hơn dạng thuốc thông thường cho nên phải dùng đúng số viên, số lần trong ngày theo chỉ định, nếu không có thể bị nguy hiểm do quá liều.
TS Nguyễn Hữu Đức, Sức Khỏe & Đời Sống