TRẺ EM DÙNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC NHƯ THẾ NÀO?

BS. NGUYỄN VĂN DƯƠNG

Trẻ em và người lớn đều là cơ thể con người, đều có lục phủ ngũ tạng - nhưng cơ thể trẻ em phát triển chưa hoàn chỉnh như người lớn. Do đó trẻ em cũng vẫn dùng thuốc Tân dược hay Đông dược, được điều trị khi có bệnh và liều lượng khi đưa vào cơ thể khác nhau, do thầy thuốc hoặc các vị lương y chỉ định.

Ở đây tôi xin nói trẻ em khi dùng thuốc Đông dược vì ở y học Đông phương và nền y học cổ truyền Việt Nam có khoa nhi, các lương y và thầy thuốc chuyên khoa khám bệnh và điều trị cho trẻ em (nhi khoa).

Thí dụ một số bệnh của trẻ em và dùng những bài thuốc như dưới đây thường gặp:

1. phép rơ miệng

trẻ sơ sinh lúc không khóc, dùng ngón trỏ quấn vải sạch thấm nước cam thảo, nếu mùa hè thì gia hoàng liên mài lấy nước rơ vào miệng trẻ để loại bỏ những chất nhơ, sau lấy mật ong tốt hòa với châu sa 1 đồng cân, bôi vào trong miệng trẻ để trừ độc và trấn an tâm thần.

2. Bài tiêu nhi cam tích

Thư rằng: - Tiêu nhi cam tích càng ghê

Cho ăn cho uống nhiều bề ngọt ngon

Tích vào ngũ tạng còn non

Xảy nên nóng nảy gầy mòn thịt da

Xanh xao, bụng trướng cả ra

Hôi tai, thúi miệng thực là nghèo thay

Tiêu Cam Thoái Nhiệt phương này

Phì nhi viên ứng hiệu thì thuốc tiên.

Các bài thuốc

+ Phì nhi hoàn: Hoàng hiên 3 lượng, thần khúc 3 lượng, mạch nha, đậu khấu, sử quân tử, mỗi vị 5 đồng cân. Đinh lăng, mộc hương mỗi vị một đồng cân.

- Tán nhuyễn mịn, lấy nước mật heo tốt, tẩm với thuốc làm viên như hạt mè (vừng) mỗi lần uống 30 hạt, uống với nước cơm.

3. Bài tiểu nhi tiết tả (đi tiêu chảy)

Thư rằng: - Hoặc là táo tiết một chiều

Ầy chứng tiết tả khát khao trong lòng

Làm bài bạch truật mới thông

Thần sa lục nhất hợp cùng càng hay.

Bài thuốc Bạch truật thang: Trị chứng tiêu nhi đi ỉa mà khát nước gồm có: Bạch truật, nhân sâm, phục linh, mộc hương, hoắc hương mỗi vị đều 5 phân, cát căn 1 đồng cân. Đổ 2 chén nước, sắc còn 1/2 chén, chia nhiều lần uống trong ngày.

4. Bài tiểu nhi ban độc

Thư rằng: - Tiểu nhi Ban độc ghê thay,

Nổi ra từng đám như tầy bôi son

Cả mình nóng nảy bồn chồn

Chân tay ngứa ngáy chẳng yên chút nào.

Tiêu hoàng nước sạch làm cao

ngoài đổ cho gấp kẻo vào tạng cung.

Uống thang tiêu độc ngự phòng

Thăng ma căn cát hợp dùng lại an.

Bài thuốc Tiêu hoàn cao: Gồm đại hoàng, phát tiêu 2 vị liều lượng bằng nhau, tán nhuyễn mịn đổ vào chỗ đau (gột rửa vết thương).

Về Đông dược có nhiều dạng thuốc thành phẩm của nhiều xí nghiệp Đông dược sản xuất, một số thành phương thuốc nam gia truyền do các vị lương y sản xuất. Những dạng thuốc nào về Đông Nam dược trước khi dùng cho trẻ em đều được sự hướng dẫn của thầy thuốc y học cổ truyền và các vị lương y.