Chuyển đổi giới tính: làm thay công việc của tạo hóa
Tác giả : BS. ÐÀO XUÂN DŨNG
Chuyển đổi giới tính không còn là vấn đề xa lạ ở nước ta. Gần đây,
một số báo chí đã giới thiệu về những thành tựu rất đáng khích lệ về
lĩnh vực này ở một số bệnh viện tại Hà Nội. Có ý kiến cho rằng những
thầy thuốc làm công việc này thực sự là những người dũng cảm vì họ
đã dám "làm thay công việc của tạo hóa".
NHỮNG BẢN SẮC GIỚI TÍNH KHÁC THƯỜNG
Cauldwell (1949) là người đầu tiên đưa ra khái niệm "Trạng thái thích sống theo giới đối lập" (transsexualism) và sau đó Fisk (1973) bổ sung khái niệm "bức bối về giới" (gender dysphoria) để mô tả cảm giác khó chịu về bản sắc giới kèm theo trạng thái trầm cảm và lo hãi, đôi khi muốn sống như giới đối lập. Những người "bức bối về giới" khác với những người tình dục đồng giới (homosexuals) và những người thích ăn mặc theo giới đối lập (cross dressers) ở chỗ họ là những người có vấn đề về bản sắc giới (cảm nhận mình có giới tính tâm lý đối lập với giới giải phẫu của họ, nam thì tự coi mình như nữ và nữ thì coi mình như nam - hay nói cách khác là có sự phân ly giữa giới giải phẫu và giới tính tâm lý).
Người không hợp với giới của mình có cảm giác bị trói buộc trong một thể xác khác. Nam giới khi bị trạng thái này sẽ cảm thấy mình là nữ ngay từ tuổi thiếu nhi và thường tin rằng mình là "con gái" - một niềm tin rất điển hình, phù hợp với cảm giác chán ghét bộ phận sinh dục của mình hoặc cho là "vô dụng", thậm chí còn muốn cắt bỏ đi để có một cơ thể giống như nữ. Với nữ cũng vậy, họ muốn được cắt bỏ vú và tử cung để có cơ thể giống như nam. Tuổi dậy thì với các cháu này - cả nam và nữ - là một thời kỳ đau khổ vì con trai thì có hiện tượng cương cứng và xuất tinh, còn con gái thì vú to lên và việc hành kinh đã phá tan ảo giác là khi lớn lên chúng sẽ có một cơ thể mong muốn.
Ăn vận theo giới khác (crossdressing) bắt đầu từ rất sớm trong đời, thường là do chính đương sự muốn như vậy và không kèm theo cảm giác thích thú về tình dục. Chỉ có ăn vận như vậy, họ mới cảm thấy thoải mái, dễ chịu và khi đã hoàn toàn có giới tính của giới đối lập, họ lại càng tin chắc rằng mình đang bị gò bó trong một thể xác lầm lẫn. Họ thường nằng nặc đòi được điều trị bằng hormone và phẫu thuật chuyển giới. Một số người có trạng thái tâm lý của giới khác hoàn toàn không có đời sống tình dục hoặc rất hạn chế. Nam giới bị trạng thái này ưa thích những nam giới bình thường khác và cho như thế là "xu hướng tình dục khác giới" vì luôn tin rằng họ là nữ, do đó đương nhiên họ hướng đến nam giới về mặt tình dục.
KẾT QUẢ CỦA PHẪU THUẬT CHUYỂN GIỚI...
Ðã có nhiều báo cáo về việc theo dõi những người đã qua phẫu thuật chuyển giới. Pauly (1968) đi đến kết luận rằng nhóm những người nam thích sống theo giới đối lập, sau khi được phẫu thuật chuyển giới đã đạt được sự thỏa mãn về mặt tình cảm và hòa nhập xã hội nhiều hơn 10 lần so với nhóm không được chuyển giới. Randell (1969) cũng đã báo cáo 29 trường hợp nam được chuyển giới thành nữ, 2/3 trong số họ tỏ ra có sự cải thiện rõ rệt về mặt thích ứng tâm lý và xã hội, chỉ có 2 người có dấu hiệu xấu đi nhưng cả 2 đều là những bệnh nhân tâm thần. Walinder và Thuwe (1974) cho rằng phẫu thuật chuyển giới cho kết quả tốt với khoảng 80% số trường hợp. Ngoài ra còn nêu lên những yếu tố để tiên lượng - sẽ không tốt hoặc không nên phẫu thuật chuyển giới nếu như những người yêu cầu chuyển giới có các biểu hiện của bệnh rối nhiễu tâm lý (psychosis), nhân cách không ổn định, không tự nuôi sống nổi bản thân, chậm phát triển về trí tuệ, nghiện rượu, lạm dụng ma túy và phạm tội hình sự...
TIÊU CHUẨN ÐỂ CHUYỂN GIỚI BẰNG PHẪU THUẬT
Khi đã được chẩn đoán là có trạng thái thích sống theo giới khác, thì chỉ định phẫu thuật chuyển giới cần dựa trên những tiêu chuẩn nghiêm ngặt do Hội quốc tế về trạng thái bức bối về giới mang tên Harry Benjamin đề ra (1985) như sau:
1. Người bệnh có xu hướng ổn định muốn sống theo giới đối lập.
2. Người bệnh cần cảm nhận sâu sắc về tình trạng của bản thân và không bị bất cứ một rối nhiễu tâm lý nào.
3. Bệnh nhân có thể chuyển qua giới đối lập một cách có kết quả và có biểu hiện của hoạt động bình thường theo giới đối lập.
4. Sự cải thiện về mặt đời sống cá nhân và xã hội cần được dự báo trước cho những người được chuyển giới trước và sau phẫu thuật.
Nhiều công trình nghiên cứu chứng minh rằng sau phẫu thuật chuyển giới đã có sự cải thiện về trạng thái tâm lý. Một phân tích tổng quan về vấn đề chuyển giới đã nêu lên những điểm chính như sau:
- Kết quả khả quan phụ thuộc ở mức độ nhất định vào khía cạnh thẩm mỹ và kỹ thuật của phẫu thuật, nhưng cũng có thể còn nhiều biến cố khác ảnh hưởng đến mức độ hài lòng của bệnh nhân.
- Sự không ổn định về đời sống cá nhân và xã hội có liên quan đến kết quả kém mỹ mãn của phẫu thuật, và bệnh nhân cần được giúp đỡ trước và sau phẫu thuật.
- Tuổi và kết quả chuyển giới bằng phẫu thuật có mối quan hệ ngược chiều (tuổi càng cao thì kết quả càng kém).
- Những người thích sống theo giới đối lập thứ phát (tức là không bị ngay từ đầu) thường không có kết quả tốt sau phẫu thuật, và nếu không được chuyển giới thì cuộc sống của họ cũng không đến nỗi khổ sở và có xu hướng không theo đuổi phẫu thuật chuyển giới nữa.
- Phẫu thuật chuyển giới chỉ là sự lựa chọn tối ưu cho những người thích sống theo giới khác ngay từ đầu (nguyên phát). Cần thận trọng đối với những bệnh nhân không ổn định và phải tuân thủ các tiêu chuẩn về chẩn đoán. Ðiều chắc chắn là trạng thái thích chuyển sang giới khác là hình thái gay gắt nhất của hội chứng bức bối về giới.
Nhưng liệu phẫu thuật chuyển giới có phải là phương pháp điều trị tối ưu hay không? Và câu trả lời không phải chỉ riêng là của ngành y. Chú thích ảnh:
- Một vũ đoàn chuyển đổi giới tính ở Thái Lan.
