ĐIỀU TRỊ CAO HUYẾT ÁP BẲNG Y HỌC CỔ TRUYỀN

(Tiếp theo và hết)

GS. BS TRẨN VĂN KỲ

MỘT SỐ BÀI THUỐC KINH NGHIỆM

Thất vị điều đại thang (Trương Trung)

- Công thức: Hạnh nhân 12g, bạch tật lê 15g, huyền sâm 15g, đơn sâm, xa tiền tử đều 15g. Binh lang 6g, bột hổ phách 1g, sắc uống.

- Tác dụng: Khu phong sơ can, tư âm giáng hỏa, hoạt huyết an thần, giáng khí lợi thấp.

- Kết quả lâm sàng: Tác giả trị 150 ca: kết quả tốt 80 ca (53,3%), có kết quả 59 ca (39,3%) không kết quả 11 ca (7,3%). Thường phải uống 5-10 thang mới có công hiệu, nhiều nhất 15 thang.

Bài tiêu dao hạ cáp (Trương Văn Cao)

- Công thức: Đơn bì, chi tử, hoàng cầm, cúc hoa (dã cúc hoa) đều 12-15g. Sài hồ, phục linh, câu đằng, hạ khô thảo đều 15g. Bạch thược 30g, đương quy 9-12g, bạc hà 9g, sắc uống.

- Tác dụng: Thanh nhiệt bình can hạ áp.

Phức phương hạ khô thảo thang (Lưu Kỳ Hiệu)

- Công thức: Hạ khô thảo, cúc hoa đều 10g; quyết minh tử, câu đằng đều 15g, sắc uống. Sau 1 tuần chỉ dùng quyết minh tử 30g sắc uống chia 2 lần trong ngày.

- Kết quả lâm sàng: Trị 66 ca: khỏi 18 ca, tiến bộ tốt 17 ca, có kết quả 19 ca, không kết quả 12 ca. Tỷ lệ có kết quả là 82,81%.

Dẫn hỏa quy nguyên thang (Phương Bá Trà)

- Công thức: Địa hoàng 15g; táo bì, sơn dược, đơn bì, phục linh, ngưu tất đều 10g. Trạch tả 9g, quan quế 3-5g, sắc nước uống.

- Tác dụng: Ích thận giáng hỏa, chủ trị cao huyết áp thể thận hư.

- Kết quả lâm sàng: Trị 31 ca cao huyết áp thể thận hư đều có kết quả.

Viễn cúc nhị thiên tán (Vương Chí Ưu)

- Công thức: Sinh viễn chí, thiên ma, cúc hoa, xuyên khung đều 15g; thiên trúc hoàng 15g; sài hồ; thạch xương bồ, khương tàm đều 10g. Tán bột cho vào túi ny-lông. Mỗi lần uống 20g, ngày 3 lần, uống trước bữa ăn 30 phút.

- Tác dụng: Bình can hóa đàm, an thần định kinh.

- Kết quả: Trị 151 ca: tốt 99 ca (65,56%) có kết quả 41 ca (27,15%), không kết quả 11 ca (7,28%).

Oân dương ích khí thang (Sái Bái Nguyên, Bệnh viện trung tâm Hồng Khẩu, Thượng Hải).

- Công thức: Phụ tử 3-6g, nhục quế 4,5-9g, quế chi 4,5-9g, phục linh, ngưu tất 10-15g, hán phòng kỷ 12g, bạch truật 12g, hoàng kỳ 15-30g, xích tiểu đậu 15-30g, sắc uống.

- Tác dụng: Ôn dương ích khí kiện tỳ thảm thấp, hoạt huyết thông lạc.

- Gia giảm: Khí hư nặng của gia đảng sâm; khí trệ gia sài hồ, chỉ xác, uất kim; huyết ứ gia đơn bì, xích thược, tang ký sinh; âm hư gia tang bì, ngọc trúc, quy bản; người mập gia mạch nha, trúc diệp, hà diệp, la bạc tử.

- Kết quả lâm sàng: Trị 40 ca: tốt 9 ca (22,5%) có kết quả 29 ca (72,5%) không kết quả 2 ca (5%). Kết quả chung 95%.

Ngoài ra, huyết áp cao kéo dài có thể dẫn đến chứng trúng phong. Trường hợp có tiền triệu chứng trúng phong, theo Lâu Định Huệ, có thể dùng bài sau để đề phòng:

Thất diệu thang (sách Hiện đại trung y nội khoa học)

- Công thức: Thạch quyết minh 30g, kim ngân hoa 15g, sinh hoàng kỳ 30g, thanh phòng phong 10g, toàn đương quy, xích thược đều 10g. Hạ khô thảo 12g, sinh cam thảo 5g, tang chi 12g.

- Gia giảm: Huyết nhiệt tăng gấp đôi lượng hạ khô thảo, đơn bì 10g; chân tay tê gia trúc nhự 15g, hoài ngưu tất 15g; mồm lưỡi khô gia sinh địa 30g, thạch hộc 12g; khí trệ gia trầm hương 3g (bột hòa uống); hồi hộp mất ngủ gia toan táo nhân 12g, trân châu mẫu 30g (sắc trước); táo bón gia sinh đại hoàng 6g (cho sau).