Chứng tăng tiết mồ hôi
Tác giả : BS. PHẠM THỊ KIM ANH (BV. Da liễu TPHCM)
Ðổ mồ hôi là một trong những chức năng của da, giúp cơ thể điều
nhiệt cũng như loại trừ các chất độc hại ra ngoài. Một khi chức năng
này bị rối loạn, làm mồ hôi tiết ra quá nhiều,
ta gọi đó là chứng tăng tiết mồ hôi. Ðây là tình trạng rối loạn của
sự bài tiết mồ hôi và điều nhiệt. Bệnh được phân loại thành 2 nhóm:
nhóm nguyên phát và nhóm thứ phát.
HAI LOẠI TUYẾN MỒ HÔI
Trên cơ thể chúng ta có hai loại tuyến mồ hôi, đó là tuyến ngoại tiết và tuyến nội tiết.
Tuyến ngoại tiết: Loại tuyến này có liên quan đến việc đổ mồ hôi.
Tuyến nội tiết: Tìm thấy ở nách, vùng hậu môn - sinh dục; hoạt động dưới sự kiểm soát của các hormone giới tính. Những tuyến này không có vai trò trong việc điều nhiệt.
Các tuyến ngoại tiết có thể tìm thấy hầu như trên toàn bộ bề mặt cơ thể và tập trung nhiều ở lòng bàn tay, lòng bàn chân. Khi có những kích thích về cảm xúc, nhiệt độ hoặc các hoạt động lặp lại sẽ làm gia tăng việc sản xuất mồ hôi.
Nếu chẳng may chúng ta bị chứng tăng tiết mồ hôi thì nên kiểm tra mức độ nặng nhẹ của bệnh qua các câu hỏi sau:
- Có bị tăng tiết mồ hôi trầm trọng lắm không?
- Mỗi lần đổ mồ hôi kéo dài bao lâu?
- Ðã bị chứng này bao lâu (mới đây hoặc kéo dài)?
- Vùng nào thường bị đổ mồ hôi nhiều?
- Có yếu tố làm tăng hoặc giảm đổ mồ hôi?
- Ngoài đổ mồ hôi còn có triệu chứng nào liên quan?
MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN GÂY TĂNG TIẾT MỒ HÔI
1. Nguyên nhân nguyên phát:
Ðây là tình trạng đổ mồ hôi ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và nách, còn được gọi là chứng đổ mồ hôi do xúc cảm hoặc do e thẹn. Chứng này xảy ra nhiều hơn tăng tiết mồ hôi thứ phát. Khi có tâm lý lo âu sẽ làm gia tăng đổ mồ hôi, nhất là ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và nách. Nếu sống trong vùng có khí hậu nóng sẽ làm tình trạng này càng tồi tệ hơn. Bệnh gặp ở cả nam lẫn nữ và thường khởi phát ở tuổi dậy thì, có khuynh hướng cải thiện dần theo tuổi và có thể tự nhiên hết vào khoảng tuổi trung niên.
2. Nguyên nhân thứ phát
Do nhiễm trùng: Chức năng điều hòa nhiệt độ bằng cách tiết mồ hôi ở người bị sốt xảy ra cả trong cũng như sau khi bị nhiễm trùng. Ðôi khi đổ mồ hôi kéo dài cho đến khi bệnh đã được điều trị hoàn toàn.
Bệnh bướu cổ (bướu giáp trạng): Trong bệnh này, triệu chứng đổ mồ hôi rất thường gặp và thường kèm theo các biểu hiện khác như: nhẹ cân, đánh trống ngực, người yếu và mệt mỏi.
Chứng to đầu chi: Ðây là một bệnh âm thầm và thường kéo dài nhiều năm mới xác định được. Một trong những triệu chứng của bệnh to đầu chi là đổ mồ hôi quá mức, đồng thời xuất hiện các đốm trên da.
U tủy thượng thận: Người bệnh có những cơn cao huyết áp, nhức đầu, đánh trống ngực và đổ mồ hôi.
Mãn kinh: Phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh thường bị những cơn bốc hỏa kèm đổ mồ hôi nhiều.
Dùng thuốc kháng androgen: Ðổ mồ hôi quá mức là triệu chứng nổi bật ở nam giới được điều trị ung thư tuyến tiền liệt bằng thuốc kháng androgen.
Bệnh Hodgkin và lymphoma: Triệu chứng thường gặp là sốt nhẹ và đổ mồ hôi đêm.
Những sang chấn thần kinh: Ðổ mồ hôi quá mức có thể do sang chấn thần kinh liên quan đến đường dẫn truyền của hệ giao cảm, nhưng đôi khi đổ mồ hôi là triệu chứng báo hiệu bệnh.
Tiểu đường: Tình trạng hạ đường huyết ở những bệnh nhân bị tiểu đường được điều trị với insulin hoặc sulphonylunas. Hạ đường huyết đột ngột gây đổ mồ hôi ướt đẫm về đêm.
Ở người bị tiểu đường có biến chứng bệnh thần kinh tự động cũng có thể gây đổ mồ hôi bất thường: nửa trên cơ thể ướt đẫm trong khi nửa dưới lại khô kèm theo các triệu chứng khác như hạ huyết áp thế đứng, tiêu chảy, loạn cảm giác ở dạ dày...
Chứng tăng tiết mồ hôi thường là nguyên phát, vô căn hoặc có liên quan đến tâm trạng lo lắng. Các nguyên nhân thứ phát ít gặp hơn, do đó nếu bị chứng này, chúng ta nên đi khám để được bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân và có hướng điều trị đúng.
