BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP

PTS. LÊ VĂN THẠCH

Khoa Tim mạch - Bệnh viện Hữu Nghị

Tăng huyết áp là một trong những bệnh để lại di chứng nặng nề và gây tử vong cao. Tỷ lệ người mắc bệnh tăng huyết áp ở các nước phát triển vào khoảng 15-20%. Theo những điều tra bước đầu ở Việt Nam tỷ lệ đó là 6-12%, như vậy có trên 5 triệu người mắc bệnh tăng huyết áp - một con số không nhỏ! Vì vậy hiểu biết về bệnh tăng huyết áp và các phương pháp đề phòng mang ý nghĩa hết sức quan trọng.

? Huyết áp là sự kết hợp áp lực do tim co bóp đẩy máu vào hệ động mạch và lực đàn hồi của thành động mạch, làm cho máu có thể lưu thông tới các tế bào, cung cấp cho chúng oxy và các chất dinh dưỡng, nhờ đó mà tồn tại được sự sống. Khi tim co bóp, áp lực máu trong động mạch lớn nhất ta có huyết áp tối đa, lúc tim nghỉ áp lực nhỏ nhất, đó là huyết áp tối thiểu.

? Huyết áp không ổn định mà có những giao động, tuy không đáng kể: đêm huyết áp thấp hơn ngày, thấp nhất là lúc 2-3 giờ sáng, người già cao hơn người trẻ, nữ thấp hơn nam. Thời tiết cũng ảnh hưởng tới huyết áp, ví dụ: nhiệt độ thấp làm mạch co lại, huyết áp tăng lên. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng bệnh liên quan đến nhịp sống căng thẳng của nền công nghiệp hiện đại, cuộc sống đô thị ồn ào ô nhiễm, mức sống cao với chế độ ăn uống không được kiểm soát chặt chẽ. Các yếu tố tâm lý, xã hội căng thẳng tạo điều kiện cho tăng huyết áp phát triển. Người ta còn thấy cư dân sống ở nơi sử dụng nhiều muối trong thức ăn, bệnh tăng huyết áp có tỷ lệ cao. Thuốc lá gây co mạch ngoại vi làm huyết áp tăng lên, hút một điếu thuốc lá huyết áp tối đa tăng 11mmHg kéo dài 20-30 phút. Hút nhiều có thể làm xuất hiện cơn tăng huyết áp kịch phát rất nguy hiểm đối với người đã có bệnh tăng huyết áp. Rượu cũng làm tăng huyết áp, người ta thấy nhiều trường hợp tai biến mạch máu não sau khi uống rượu. Tổ chức Y tế Thế giới quy định mức huyết áp dưới hoặc bằng 140/90mmHg là bình thường, huyết áp từ 140/90-160/95mmHg - tăng huyết áp giới hạn, huyết áp trên 160/95mmHg là cao huyết áp chính thức. Các nghiên cứu ở Việt Nam cho thấy huyết áp người Việt Nam bình thường: 120-75mmHg, trong đó nam giới 122/76mmHg, nữ giới 119/75mmHg.

? Nếu thấy tăng huyết áp, việc đầu tiên là kiểm tra sức khỏe toàn diện để tìm nguyên nhân (vì tăng huyết áp có thể chỉ là triệu chứng của một bệnh nào đó: viêm thận mãn, hẹp động mạch thận, bệnh của tuyến thượng thận, hẹp eo động mạch chủ bẩm sinh...). Hạn chế vừa phải nhưng lâu dài muối trong thức ăn (chỉ dùng khoảng 3-4g mỗi ngày), tránh các loại thức ăn có nhiều natri; nên dùng dầu thực vật, giảm mỡ động vật và các thức ăn chứa nhiều cholesterol như tim, gan, bầu dục, óc, lòng đỏ trứng... tăng tỷ lệ chất đạm ở cá, đậu trong khẩu phần thức ăn; tăng rau và hoa quả có nhiều vitamin (C, D, E) cần thiết cho cơ thể; bỏ rượu, thuốc lá; rèn luyện thân thể (đi bộ, tập thể dục thường xuyên, làm việc điều độ; đảm bảo giấc ngủ ban đêm đủ và sâu...).

? Khi nào phải dùng thuốc điều trị đối với bệnh nhân tăng huyết áp? Nếu huyết áp tăng nhẹ 160/95mmHg thì chưa cần uống thuốc hạ huyết áp, mà nên áp dụng các biện pháp nói trên; theo dõi trong 3-4 tuần lễ, nếu huyết áp không giảm, phải đến thầy thuốc chuyên khoa tim mạch khám và thực hiện chế độ điều trị theo chỉ dẫn.

Bệnh tăng huyết áp phải điều trị lâu dài, liên tục mới hạn chế được bệnh tiến triển, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Bệnh nhân nên cộng tác chặt chẽ với thầy thuốc, tuân thủ nghiêm túc những quy định trong ăn uống, sinh hoạt, công tác; và phải được thầy thuốc theo dõi thường xuyên diễn biến bệnh để xử lý kịp thời.

Bệnh mạch vành

Béo phì làm hư hại các chức năng của tim
Bệnh nhân tim không nên ngừng dùng thuốc hạ cholesterol
Bệnh động mạch vành: nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
Chăm sóc bệnh nhân suy mạch vành tại nhà
Cách chăm sóc bệnh nhân suy mạch vành tại nhà
Cơn đau thắt ngực - dấu hiệu thiếu máu nuôi tim
Cơn đau thằt ngực
Một phương pháp điều trị dự phòng nhồi máu cơ tim có kết quả cao
Nhồi máu cơ tim không còn là bệnh của người lớn tuổi
Những bệnh nguy hiểm do mỡ trong máu cao gây ra
Những điều cần biết về cholesterol máu
Phòng ngừa tai biến nhồi máu cơ tim: đâu phải chỉ có thuốc…
Phòng ngừa đột tử sau nhồi máu cơ tim
Tin mừng cho bệnh nhân bị phấn kết ðộng mạch do cholesterol
Tập luyện để tránh tái phát nhồi máu cơ tim

Bệnh huyết áp

Bệnh cao huyết áp
Bệnh cao huyết áp - BS. Nguyễn Văn Đức
Bệnh tăng huyết áp
Cao huyết áp - BS Nguyễn Thanh Sơn
Cao huyết áp và các tai biến
Cao huyết áp và điều trị nội khoa
Cách nhìn mới về số đo huyết áp
Dùng thuốc chữa bệnh cao huyết áp nên đưa con số huyết áp xuống tới mức nào?
Hiệu quả của việc điều trị kết hợp trong bệnh cao huyết áp
Hạ huyết áp
Người tăng huyết áp nên sống như thế nào
Theo dõi bệnh nhân tăng huyết áp như thế nào?
Tập thể dục ở bệnh nhân cao huyết áp
Tự đo lây huyết áp của mình có nên chăng?
Điều chỉnh lối sống để điều trị bệnh tăng huyết áp
Đánh giá hiện nay về bệnh cao huyết áp: kết quả điều trị và hiệu lực của loại thuốc

Bệnh động mạch - tĩnh mạch

Bệnh giãn tĩnh mạch nông và suy tĩnh mạch mạn tính
Bệnh giãn tĩnh mạch ở giáo viên
Bệnh lý động mạch ngoại vi cần được chẩn đoán sớm
Lợi ích của việc chẩn đoán sớm bệnh lý động mạch ngoại vi
Mổ thắt ống thông động mạch bằng nội soi lần đầu ở Việt Nam
Phát hiện và xử trí phình tách động mạch chủ
Phát minh mới giúp tìm tĩnh mạch chính xác
Vỡ phình giả động mạch do tiêm chích ma túy
Xơ vữa động mạch
Điều trị giãn tĩnh mạch không gây đau

Các bệnh tim khác

10 điều hay nhầm lẫn về bệnh tim mạch
Bệnh nhân ghép tim nhân tạo tự hành đầu tiên bị đột quỵ
Bệnh suy tim thế kỷ xxi
Bịt lỗ thông tim không cần phẫu thuật hở
Cho phép sử dụng tim nhân tạo đầu tiên
Cuộc cách mạng trong phẫu thuật tim mạch
Các loại bệnh van tim
Có thể dự phòng đột tử do bệnh tim
Hai nghiên cứu mới về bệnh tim mạch
Hen tim
Kéo dài cuộc sống cho trái tim của người chết
Lần đầu tiên đặt van tim nhân tạo không cần phẫu thuật
Máy hỗ trợ tâm thất - hy vọng mới cho bệnh nhân suy tim
Máy tạo nhịp tim mới cho bệnh nhân suy tim
Ngoại tâm thu là gì?
Những quả tim nhân tạo ở thiên niên kỷ mới
Phát hiện mới về tác dụng giảm nguy cơ ðau tim
Phình động mạch chủ bụng
Phòng đột tử do bệnh tim
Phần lớn các ca đau tim có thể dự đoán được
Phối hợp trị liệu trong tim mạch học
Testosterone có lợi có đàn ông bị suy tim
Thông tin mới về khả năng tự "sửa chữa" của tim
Tìm thấy hoóc môn có thể trị bệnh tim
Túi lưới giúp bệnh nhân lớn tim
Ðặt máy tạo nhịp tim vĩnh viễn
Đau tim dễ xảy ra khi trời lạnh
Đau tim và suy tim
Đánh trống ngực

Thay đổi lối sống cải thiện bệnh tim

Béo phì không gây nguy hại cho người bị suy tim
Bệnh nhân tim mạch có thể tự điều trị
Bệnh nhân tim mạch nên cẩn thận với thời tiết lạnh
Bệnh nhân tim phải cẩn thận khi dùng ibuprofen
Bệnh tim và dược thiện
Chăm sóc trẻ em có thể gây bệnh tim
Kháng sinh có thể giúp giảm nguy cơ tái phát cơn đau tim
Luyện tập giúp ngăn ngừa cơn đau tim tái phát
Lười vận động dễ bị bệnh tim mạch
Muốn có trái tim khỏe mạnh
Mê tín có thể khiến bệnh nhân tim sợ đến chết
Nhiều mỡ nội tạng dễ bị bệnh tim
Những bệnh tim mạch trong xã hội phát triển
Nên tập kiềm chế để bảo vệ trái tim
Nóng tính, bi quan có hại cho tim
Năm phương pháp phòng ngừa bệnh tim mạch
Năng vận động để ngừa đau tim khi mãn kinh
Thời hạn eo hẹp gây hại cho tim
Tập thể thao giúp tránh bệnh suy tim
Tắm hơi giúp cho tim khỏe mạnh
Uống nhiều rượu có thể bị loạn nhịp tim
Uống rượu bia vừa phải có lợi cho tim
Vitamin E rất có ích cho tim
Đi xe đạp - 'Viagra' cho các bệnh nhân tim

THƯ MỤC Y HỌC PHỔ THÔNG
Bệnh da liễu
Bệnh hệ huyết học
Bệnh hệ hô hấp
Bệnh hệ tim mach
Bệnh hệ tiêu hóa
Bệnh hệ tiết niệu
Bệnh ngoại khoa
Bệnh nhãn khoa
Bệnh nội tiết
Bệnh tai mũi họng
Bệnh thường gặp
Bệnh thần kinh
Bệnh truyền nhiễm và ký sinh
Bệnh tâm thần
Bệnh ung bướu
Da liễu - Bệnh của tóc
Da liễu - Bệnh dị ứng
Da liễu - Bệnh ngoài da
Da liễu - Chăm sóc da
Da liễu - Các vấn đề về da
Da liễu - Mụn
Hệ cơ xương khớp - Bệnh cơ và tập luyện
Hệ cơ xương khớp - Bệnh khớp và gout
Hệ cơ xương khớp - Bệnh xương và cột sống
Pháp y
Phương tiện chẩn doán
Sức khỏe du lịch
Sức khỏe sinh sản
Thẩm mỹ